Tug Sembolü Nedir; Türk ve Altay halk kültüründe, ayrıca devlet geleneğinde hükümranlık sembolüdür.
Sancağın tepesine takılan at kuyruğu, kıldan yapılan flama şeklindedir. Toğ veya Tuk şeklinde de söylenir. Moğollar Tug derler. Uğur ve Kut işareti olarak kullanılır. Bazen savaş isteği, başkaldırı ve isyan sembolü olarak kullanılmıştır.
Önceleri bayrağın üzerine asılırken, daha sonraları dokuz kollu bir değnek şeklinde özel olarak tasarlanmış ve uçlarına dokuz kutlu hayvanın kuyruğu asılmıştır. İlerleyen zaman içinde ise bu kuyrukların yerine renkli püsküller geçmiştir.
Türklerdeki dokuz tuğ geleneği dokuz sayısının kutluluğu nedeniyle gökteki dokuz gezegeni temsil etmektedir. Gök dokuz kattır ve Türk dünya anlayışında yeryüzü dokuz bölgeye bölünmüştür. Tanzimat’tan önceki padişahların savaş bayrakları, Oğuz geleneğine uygun olarak için dokuz tuğdan oluşurdu.
Bu uygulama bir cihan imparatorluğu sembolüdür. Cengiz Han, kağanlığını ilan ettiğinde dokuz kollu beyaz bir tuğ diktirmiştir.
Suat Yalaz’ın Türk tarihini ve kültürünü kurgusal olarak işleyen Karaoğlan adlı çizgiromanından uyarlanmış olan ve daha sonra seri halde çevrilen aynı adlı filmlerinin müziğinde şu sözler yer alır ve Tuğ’un dokuz rakamı ile ilişkisine dikkat çeker:
Ak aygır koşulur
Yalçın dağlar aşılır
Kum sıcaktır yel ateş
Tuğ dokuzdur çakılır
Su dökülür dibi taş
Tuğra
Padişahın ismi ve lakabı bulunan alâmet, imza. Tuğra, hat sanatının bir kolu halinde yüzyıllar boyunca usta hattatlar eliyle yazılmıştır. Türkçe’de kelime olarak padişahın ismini ihtiva eden özel bir işâret, padişahın imzası gibi anlamlar ifâde eder.
Aslı Oğuz lehçesinde tuğrağ olup, hükümdarın basılmış imzası demektir. Tuğ sözcüğüyle yakından alâkalıdır ve şekil olarak sembolize edilmiş bir tuğa benzer. Orhan Gazi tarafından kullanılan ilk tuğra Orhan bin Osman ifâdesinden ibârettir. Birinci Sultan Osman Gazi’ye ait bir tuğraya günümüze dek hiçbir yerde rastlanmamıştır. Bu nedenle 36 Osmanlı padişahı ama 35 Osmanlı padişah tuğrası vardır.
Dış bağlantılar
- EskiTürk Kültüründe Renk Kavramı, Salim Küçük
- Türklerde Kut Kavramı, Hasan Basri Karadeniz
- Ali Özkanlı – Su Dökülür Dibi Taş
