Kötü Ruh Çak ; Türk ve altay mitolojilerinde kötü ruh. Şeytan.

Çek, Şek veya Çekir olarak da bilinir.

Tanım

Çak’ların başında bir Ulu Çak bulunur. Bu çirkin görünümlü, hırıltılı sesi olan 12 başlı bir varlıktır. Yeraltında yaşarlar, yaz gelince yüzeye çıkıp ağaç köklerinde barınırlar. Kısa boyludurlar.

İslâmiyet sonrasında, Arap kültüründe Deccâl’in soy atası olarak kabul edilen ve Şeytan’ı da çağrıştıran, alnının ortasında tek gözü bulunan Şik adlı varlıkla özdeşleştirilmiştir. Araplara göre bu varlık aslında iki kişidir ve kehânet yetenekleri vardır.

Çulım Türklerinde kamlık yapan şamanların “Çak çak” veya “Çek çek” diyerek ruhlardan yardım istediği bazı kaynaklarda ifâde edilmektedir. “Çak/Çek” anlayışı Türk mitolojisine İslam’la birlikte girdiği düşünülen Şeytan ile yan yana kullanılır.

Çekey                                                                                                                

Çekey (veya Çeğekey) – Türk ve Yakut mitolojisinde kötü ruhlardan bir grup. İnsanları kör ederler ve görme duyularını yok ederler. İşitme duyusuna da yok edebilirler ve insanın sağır kalmasına neden olurlar.

Çahık                                                                                                                  

Çahık (veya Cahık) – Türk ve Yakut mitolojisinde kötü ruhlardan bir grup. Lânetlenmiş insanların ruhlarıdır. Şekil değiştirebilirler. Kanlı elleri, kupkuru gözleri, ölümcül sözleri vardır.4 Çok tehlikelidirler.

Etimoloji

(Çak/Yak/Yag/Yeg) kökünden türemiştir. Kötü, pis, kirletici, kötülük getiren anlamları vardır. Vurmak, bölmek, ayırmak gibi içeriği de bulunur. Yakmak fiili ile de bağlantılıdır.

Dipnotlar

^ SibiryaTürklerinde Mitoloji, Naciye Yıldız (Çeekeyler)

^ SibiryaTürklerinde Mitoloji, Naciye Yıldız (Haan-Caahıklar)