Mısır Tanrıçası Mut; Mut (Maut, Mwt), Thebes’in ( Yukarı Mısır’ın 4. Nome’daki Waset ) ana tanrıçasıydı .
Eski Mısırlılar akbabayı koruyucu ve besleyici bir anne olarak görüyorlardı ve bu nedenle onların anne kelimesi aynı zamanda akbaba için de “Mwt” idi.
Mut ya bazen kanatlı bir kadın olarak ya da genellikle kraliyet taçlarını takan bir akbaba olarak tasvir
edildi genellikle Mısır’ın çifte tacını veya Yeni Krallık kraliçelerinin akbaba başlığını takarken gösterildi .
Kısmen “Doğuran Mut, Ama Kendisi Hiçbirinden Doğmamış” olduğu için ve kısmen de aslında erkek kızıl akbabaların (erkek görünüş olarak dişiyle neredeyse aynıdır).
Daha sonraki dönemlerde Mut, diğer Mısır tanrıçalarının özelliklerini üstlendiği için dişi aslan, inek veya kobra başlı bir kadın olarak tasvir edilmiştir.
Mut, orta Krallık döneminde Amun’un önceki karısı Amanuet’in (görünmez tanrıça) yerini aldı. Mut’un ilkel zamanlardan beri var olduğuna inanılıyordu, ilkel sular olan Nun’un yanında var oluyordu (muhtemelen sularda yaşayan Ogdoad’ın eski tanrılarından biri olan – büyük sekizli) Amaunet’in yerini aldığı için .
Başlangıçta yerel bir tanrı olarak ibadet edildi, ancak kocası Amun Yeni Krallık sırasında en önde gelen ulusal tanrı haline geldiğinde tanrıların kraliçesi olarak öne çıktı . Thebes, Mısır’ın başkenti oldu ve Theban tanrıları ulusal tanrılar oldu.
Sonuç olarak Mut, ulusun anası olan kraliçe ile de yakından ilişkiliydi. Özellikle Firavun Hatshepsut ve II. Ramesses’in Baş eşi Nefertari Merytnmut (“Mut’un Sevgilisi Nefertari”) olmak üzere Onsekizinci ve Ondokuzuncu hanedanların kraliçeleri arasında popülerdi .
Kocası Amun , Amun-Ra olarak güneş tanrısı Ra ile birleştiğinde Mut, “Ra’nın Gözü” unvanını aldı (diğerlerinin yanı sıra Sekhmet , Hathor , Tefnut , Bast ve Wadjet ile de ilişkilendirilen bir unvan ).
“Ra’nın Gözü”, güneşin şiddetli sıcağını bünyesinde barındıran bir aslan şeklindeki Ra’nın kızıydı. Ancak Mut aynı zamanda “İçinde Doğduğu Güneşin Annesi”ydi ve bu onu güneş tanrısının hem annesi hem de kızı yapıyordu. Başlangıçta Montu (Theban savaş tanrısı) oğulları olarak kabul edildi, ancak onun yerini Khonsu (ay tanrısı) aldı .
Amun , Mut ve Khonsu’nun Theban üçlüsüne Luksor’daki Amun Tapınağı’nda (Ipet-Resyt) ibadet edildi. İbadetinin merkezi Thebes olsa da, Djannet (Tanis), Zau (Sais), Kharga Vahaları ve Dakhla’da da ibadet edildi.
Mut ayrıca İsis ve Nut gibi bir dizi başka tanrıçayla da yakından ilişkiliydi ve bir dizi bileşik tanrının bir üyesi olarak tapınıyordu.
İsis ve Nekhbet ile birlikte “Mut-Isis-Nekhbet, Büyük Anne ve Hanım” adlı tanrıyı oluşturdu. Aslan gibi ayaklı, dimdik penisli ve üç başlı kanatlı bir tanrıçaydı ( Min’in çift tüylü başlığını takmış bir dişi aslan başı, Mısır’ın çifte tacını takmış bir kadın başı ve Mısır’ın kırmızı tacını takmış bir akbaba başı). Aşağı Mısır ).
Bast ve Sekhmet ile birlikte , başka bir üç başlı tanrı olan Sekhmet-Bast-Ra idi (tüylü başlıklı bir aslan başı, çift taçlı bir kadın ve çift tüylü başlıklı bir akbaba). Bu haliyle, Ölüler Kitabı’nda ölüleri rahatsız edilmekten koruyarak anlatılmıştır. Ayrıca Mut- Wadjet – Bast , Mut-Temt ve Mut- Sekhmet – Bast – Menhet olarak da ibadet edildi .
Yeni Krallık döneminde en popüler tatillerden biri Thebes’teki Mut Festivali idi. Tanrıçanın bir heykeli bir gemiye yerleştirildi ve “Isheru” (Karnak’taki tapınağındaki küçük hilal şeklindeki kutsal göl) etrafında yelken açtı.
Yeni Yıl festivali sırasında Amun heykelinin onu ziyaret etmek için Luksor’daki tapınağından Karnak’a gittiği bir kutlama da vardı. Başlangıçta bu, gelecek yıl için doğurganlığı sağlamanın bir yolu olarak doğurganlık tanrıçası Opet (muhtemelen Taweret’in bir yönü) içindi .
“Hwt-Mwt” (“Mut malikanesi”) tapınağı, büyük Amen-Ra tapınağının güneyinde yer alıyordu ve ona yaklaşan bir sfenks caddesi vardı. Orada ona “Mut, Isheru’nun Büyük Hanımı, Cennetin Hanımı, Tanrıların Kraliçesi” olarak tapınılırdı.
Garip bir şekilde, bu tapınakta onun akbaba formunda çok az temsili var. Bununla birlikte, onun “Ra’nın Gözü” Sekhmet olarak çok sayıda tasviri vardır – bunların bir kısmı Amenhotep III’ün batı yakasındaki mezar tapınağından taşınmış gibi görünmektedir.
Tapınağın başlangıçta Hatshepsut ve Thuthmose III tarafından kurulduğu ve daha sonra Seti I, Ramesses II, Ramesses III ve Kral Tarqa (25. Hanedan) tarafından genişletildiği düşünülmektedir. Tapınağının bakıma muhtaç hale geldiği Roma dönemine kadar tapınıldı.
