Calın Ne Demek ; Türk ve Altay halk inancında kutsal merasim
Yalın veya Çalın da denir. Özellikle Yer Ana ve Yer İyesi için yapılan tören. Büyükçe bir ağacın altında gerçekleştirilir. Bu ağaç Uluğ Kayı’nı temsil eder. Yere üç direk saplanıp tepeleri oyularak veya üzerlerine birer bardak koyularak içlerine kımız doldurulur.
Şaman alana gelerek ellerinde ağaç dalları tutan 39 kız ve 39 erkekle birlikte kırınır (dans eder). Burada kırkıncı kişi kendisidir ve bu rakamın kutsallığı ile ilgili de bir yaklaşım vardır. Yer anayı temsil eden üç direğin yanına vararak Calın alır. Orada gerçekleşen kutsal irtibata Calın Almak denir.
Şaman at gibi kişneyerek havaya atlamaya başlar. Törene katılanlardan kadın olanlar da kahkaha atarak şamanın üzerine atlarlar. Erkekler ise kadınlar zorla çekerek geri getirirler. Şaman aldığı Calın’ı orada bulunanlara fırlatır ve böylece yerden aldığı kutsal bereket enerjisini insanlara aktarır. Daha sonra Calın’ı alana getirilmiş olan 39 hayvana da fırlatır. Calın bir çeşit enerji olarak varsayılır. Topraktan alınan ateşin gücünü içerir.
Nüfusun artması ve bereketin devamı amacıyla yapılan bu tören cinsel ihtirasları da içerir. Kahkahalar bunun simgesel anlatımıdır. İnsanların terlemesi ve yanaklarının kıpkırmızı olması cinsel yönünün başka bir dışavurumudur. Yalın (alev) sözcüğünün cinsellikle bağlantısı da dikkate değerdir.
Örneğin “ateşli kadın” tabiri bunun en anlaşılır göstergesidir. Yallı denilen halay benzeri bir oyunla da bağlantılıdır. Yallı adı verilen halay türü ve ateş anlamıyla bağlantısı açıktır.
Yalın (Yalun) Hanım
Ateş Tanrıçası. Ateşin koruyucu ruhudur. Başında kızıl renkli bir yazma (eşarp) bulunur. Veya sırtında al bir atkısı olduğu söylenir. Yalın alev demektir. Yalaz, Yalım sözcüğüyle de ilgilidir.
Etimoloji
(Cal/Çal/Yal) kökünden türemiştir. Yalın sözcüğü ateş, alev demektir. Çıplaklık ve basitlik içeriği de bulunur.
Dipnotlar
1. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa – 119)
Dış bağlantılar: Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Calın)
