Tanrılar Yurdu Asar;
Asar (veya Āsar) – Türk, Altay, Moğol ve Tibet mitolojilerinde Tanrılar Yurdu. Azar olarak da söylenir.
Tanrıların yaşadığı Gökyüzü demektir. Aynı sözcük ilah anlamına da gelir. Azeri ulus adının buradan türediğini ileri süren bazı görüşlerde mevcuttur. Tibet ve Moğol metinlerinde de yer alan, hattâ İskandinav mitolojilerinde dâhi benzer bir sözcükle “Aesir” şeklinde Tanrılar topluluğunu ifâde eden ortak bir unsurdur. Asarı sözcüğü de Tibetçede Göksel Tanrıları tanımlamakta kullanılır. Moğolcada asar çadır demektir. Türklerde göğün büyük bir çadır olarak algılanması fikrinin bir başka örneğidir. Çok Tanrılı dinlerin neredeyse tamamında Tanrılar topluluğunun insanlardan uzak bir yerde (genelde göklerdeki bir dağda) yaşadığı inancı yaygındır.
Asarı’lar
Asarı’lar – Gök Halkı. Anlatılanlara göre, yeni dünyanın yaratılma zamanı geldiğinde, uzak bir yerde, şiddetli bir kasırga kopar, karanlık çöker ve karışıklık olur.
O zaman, Asarı tanrılarının yurdu olan gökyüzünde büyük bir kavga çıkar ve bu kavga savaşa dönüşür. Asarılar dağılır ve yurtlarının kalıntıları üzerinde yeniden yedi katlı bir ülke kurulur. Ancak Asarılar arasında karışıklık hâlâ devam etmektedir. Tekrar şiddetli çatışmalar başlar. Bu nedenle Asarı’lar günahları yüzünden, eski tanrısal özelliklerini yitirirler. Uzun yıllar geçer ve Asarılar Sümer Dağı’nın geniş tepesine yerleşirler. Cennette karışıklık daha da artar. Asarılar, gökteki yerlerinden aşağı düşerek, en sonunda toprakta yaşamaya başlarlar. Sümer Dağı ve çevresindeki çöllerde kimse yaşamadığından kaçak tanrılar oralara yerleşip, yeryüzünün ilk sâkinlerini oluştururlar. Bir gün, bunlardan biri toprakta yetişen bal gibi lezzetli bir meyveden tadar. Diğerleri de onun yaptığının aynısı yapınca kendi tanrısal doğalarını tamamıyla yitirirler ve insana dönüşürler.
Azarbaycan
Azarbaycan (Azärbaycan, Azerbaycan, Azerbaycan) – Güney Kafkasya’da bulunan bir Türk devleti. Azarbaycan sözcüğünün kökeni konusunda birçok değişik görüş bulunmaktadır. Bunların arasında önde gelen görüşler şunlardır:
- Eski Asların adından kaynaklanır ve “Aser yurdu”, “Aserler yurdu” demektir.
- Azer, Eski Türkçe’de “yüksek” veya “zenginlerin oturduğu yer” olarak geçer.
- Ahameniş İmparatorluğu’nda Midya bölgesine valilik yapmış ve imparatorluğun Büyük İskender tarafından fethinden sonra görevine devam etmiş Atropat’ın adından kaynaklanır. Atropat’ın adına istinaden bu bölgeye Atropatena adı verilmiştir ve Azerbaycan’ın adı buradan kaynaklanmıştır.
Diğer bir görüşe göre ise o bölgede büyük bir devlet kurmuş olan ve Hazar Gölü’ne de adını veren Hazar’ların adından kaynaklanmaktadır. Buna göre doğru biçim Hazarbay (Xəzərbəy) ulus adı Hazarbaycan (Xəzərbəycan) ise ülke adıdır.
Etimoloji
(As/Az) kökünden türemiştir. Asılı yer demektir. Ayrıca asarmak fiili, korumak, saklamak anlamı içerir. Mançuca ve Moğolcada Asar/Asarı sözcüğü çadır mânâsı taşır.
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa – 83)
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa – 84)
- Mahmud İsmayılov. Azerbaycan tarihi. Bakü, Azerneşr, 1992. s.3.
