Summanus, Latince Summānus olarak bilinen gece gök gürültüsü tanrısıdır. Jüpiter‘in gün ışığında şimşek ve gök gürültüsü tanrısı olmasına karşın, Summanus gece zamanında bu rolü üstlenir. Ancak, Summanus’un doğası hakkında kesin bilgiler oldukça belirsizdir.
Etrüsk kökenli olduğu düşünülen Summanus’un, dokuz gök gürültüsü tanrısından biri olduğuna inanılır. Bazı kaynaklar, onun Sabine kökenli olduğunu öne sürerken, diğerleri Etrüsk kökenine işaret eder. Summanus’un ilk işlevinin, cennetsel egemenlikle ilişkilendirilen gizemli ve şiddetli bir unsurun temsilcisi olduğu savunulmuştur.
Georges Dumézil, Summanus’un ilk işlevin tanrılarının cennetsel egemenlikle bağlantılı tekinsiz, şiddetli ve hayranlık uyandıran unsurunu temsil edeceğini savundu. Göksel egemen gücün ikili yönü, Vedik dininde Varuna – Mitra ikilisinde ve Roma’da Summanus- Dius Fidius ikiliğinde yansıtılacaktır. Bu çiftlerin ilk tanrıları, egemenliğin şiddetli, gece, gizemli yönünü cisimleştirirken, ikincisi onun güven verici, gün ışığını ve yasal yönünü yansıtırdı.
Summanus ve Diğer Tanrılar Arasındaki İlişki
Georges Dumézil’in açıklamalarına göre, Summanus’un göksel egemen gücün ikili yönünü temsil ettiği belirtilir. Bu ikili yön, Vedik dininde Varuna – Mitra ikilisinde ve Roma’da Summanus- Dius Fidius ikiliğinde yansıtılır.
Bu ikiliğin birinci tanrıları, egemenliğin gizemli ve şiddetli yönünü, ikincileri ise güven verici ve yasal yönünü temsil eder. Böylece, Summanus’un mitolojik yapısı, göksel egemenliğin karmaşıklığını ve ikili doğasını yansıtır.
Summanus’un Tapınak ve Kültü
Summanus’a adanmış bir tapınak, Pyrrhic Savaşı sırasında inşa edilmiştir. Tapınak, Circus Maximus’un batısında, muhtemelen Aventine’in yamacında yer almaktadır. Tapınağın, Jüpiter’e adanan Capitolinus tapınağına şimşek çaktığı için inşa edildiği düşünülmektedir.
Her 20 Haziran’da, yaz gündönümünden bir gün önce, summanalia adı verilen ve un, süt ve baldan yapılan tekerlek şeklinde kekler Summanus’a sunulurdu. Bu ritüel, Summanus’un güneş sembolizmini de yansıtabilir. Ayrıca, Summanus’a iki siyah öküz kurban edilirdi, çünkü karanlık hayvanlar genellikle chthonic tanrılara sunulurdu.
Summanus tapınağı Pyrrhic Savaşı sırasında adanmıştır. Circus Maximus’un batısında, belki de Aventine’in yamacında duruyordu.
Tapınak, Jüpiter’e adanan Capitolinus tapınağının çatısında duran tanrı heykeline şimşek çaktığı için adanmış gibi görünüyor. Her 20 Haziran’da, yaz gündönümünden bir gün önce, summanalia denen, un, süt ve baldan yapılma ve çark şeklinde şekillendirilmiş yuvarlak kekler ona bir yatkınlık simgesi olarak sunuldu, Tekerlek bir güneş sembolü olabilirdi.
Summanus ayrıca iki siyah öküz kurban aldı. Karanlık hayvanlar tipik olarak chthonic tanrılara sunulurdu.
Summanus ve Summano Dağı
Summanus’un kültü, İtalya’daki Summano Dağı’nda da bulunur. Bu dağ, Tanrı Pluto, Jüpiter Summanus ve Yeleliler kültünün bir merkezi olarak kabul edilir. Arkeolojik kazılar, dağda MÖ 9. yüzyıla kadar uzanan ve en azından MS 4. yüzyıla kadar devam eden bir kutsal alan keşfetmiştir.
Dağın tepesinde sık sık şimşek çaktığı söylenir. Ayrıca, dağda yerel bir efsaneye göre genç bir çobanın kaybolduğu ve derin bir mağarada kaybolduğu anlatılır. Bu hikaye, Pluto ve Proserpina mitine benzerlik gösterir.
Bu bilgiler, Summanus’un mitolojik önemini ve kültürel etkisini anlamamıza yardımcı olur. Summanus, Etrüsk ve Roma mitolojilerindeki diğer tanrılarla etkileşim içinde olan gizemli bir figürdür.
