Bagvarti
Günümüzde, antik uygarlıkların tanrı ve tanrıçaları hala büyük bir ilgi odağıdır. Bu tanrı ve tanrıçalar, o dönemin inanç sistemi ve kültürü hakkında önemli ipuçları sunar. Bu yazıda, Bagvarti Urartu Tanrıçası hakkında derinlemesine bir araştırma yapacak ve sizlere bu ilginç figür hakkında bilgi sunacağım.
Urartu Krallığı, M.Ö. 9. ve 6. yüzyıllar arasında Anadolu’nun Doğu bölgelerinde varlığını sürdüren bir antik uygarlıktır. Bu krallık, bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alır ve başkenti Tuşpa’dır. Urartu Krallığı, dönemin en güçlü krallıklarından biriydi ve birçok önemli tanrı ve tanrıçaya ev sahipliği yapmaktaydı. Bu tanrı ve tanrıçalar, Urartu halkının inançlarını ve kültürel değerlerini yansıtır.
Bagmashtu ( Bagparti , Bagvarti , Bagbartu olarak da bilinir ) bir Ararat (Urartu) tanrıçasıdır ve Urartu’nun baş tanrısı Haldi’nin eşi veya karısıdır . Urartu’nun büyük bir bölümünde Arubalı, Khaldi’nin karısı olarak bilinmesine rağmen, Musasir’de yapılan kazılarda bazı eşyaların üzerinde “Khaldi ve karısı Bagmashtu”dan bahsedildiği bulunmuştur.
Urartu’nun Musasir bölgesini de kapsayacak şekilde topraklarını genişletmesiyle yerel tanrıların da bünyesine katıldığı ve o bölge için yeni bir panteon oluşturulduğu varsayılmaktadır. Bagmaştu’nun yerleşim yeri ve ilavesi isminin Ermeni kökenli olmasıyla desteklenmektedir.
Bagvarti, Urartu pantheonunun en önemli tanrıçalarından biridir. Bagvarti, bereket, hasat ve doğurganlık tanrıçası olarak bilinir. Urartu Krallığı’nda tarım, ekonominin temelini oluşturduğu için Bagvarti’nin önemi büyüktü. Halk, verimli bir hasat ve bereketli bir toprak için Bagvarti’ye tapınır ve ona dualar ederdi. Bagvarti, aynı zamanda kadınların doğurganlık ve üreme gücüyle de ilişkilendirilirdi.
Bagvarti’nin sembolü, genellikle bir tahıl başağı veya bereketli bir tarla olarak tasvir edilirdi. Bu sembol, Urartu halkının tarıma ve toprakla olan bağını temsil ederdi. Bagvarti’ye sunulan kurbanlar genellikle hasattan elde edilen ürünlerdi. Bu kurbanlar, tanrıçanın iyi niyetini kazanmak ve topraklarının bereketli kalmasını sağlamak için sunulurdu.
Urartu Krallığı’nda Bagvarti’ye adanmış tapınaklar bulunurdu. Bu tapınaklar, halkın Bagvarti’ye olan inancını ve saygısını gösterirken aynı zamanda toplumsal ve dini merkezler olarak da hizmet verirdi. Tapınaklarda yapılan dini törenler ve ayinler, halkın Bagvarti’ye olan bağlılığını pekiştirirdi.
Urartu Krallığı’nın çöküşüyle birlikte Bagvarti ve diğer tanrı ve tanrıçalar unutuldu. Ancak, arkeolojik kazılar ve araştırmalar sayesinde Urartu uygarlığına ait birçok eser gün yüzüne çıkarıldı. Bu eserler, Urartu inanç sistemi ve kültürü hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bagvarti ve diğer tanrı ve tanrıçaların heykelleri, tapınak kalıntıları ve yazılı belgeler, tarihçilere bu antik uygarlığı anlama ve çözümleme imkanı sağlamıştır.
Urartu yazılı belgelerinde Bagvarti’ye atfedilen tapınaklar ve rahipler hakkında bilgiler bulunmaktadır. Tapınaklar, Bagvarti’ye adanmış dini törenlerin ve ritüellerin gerçekleştirildiği kutsal mekanlardı. Rahipler ise Bagvarti’ye hizmet eden ve onun adına dini görevleri yerine getiren kişilerdi. Bu tapınaklar ve rahipler, Bagvarti’nin toplumun hayatında önemli bir rol oynadığını ve Urartu halkının dini inançlarının merkezinde yer aldığını göstermektedir.
Bagvarti’ye dair daha fazla bilgi, Urartu dönemine ait arkeolojik buluntuların incelenmesiyle elde edilmiştir. Özellikle Urartu başkenti Van’da bulunan kale ve tapınak kalıntıları, Bagvarti’ye adanmış yapılar ve heykeller üzerindeki detaylar hakkında ipuçları sunmaktadır. Bunun yanı sıra, Urartu yazılı belgelerinde de Bagvarti’nin adı ve rolü hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Bagvarti, bereket, doğurganlık, tarım, su ve avcılık gibi alanlarda etkili olduğuna inanılan bir tanrıçadır. Urartu toplumu için tarım ve hayvancılık büyük bir öneme sahipti ve Bagvarti, bu alanlardaki başarıyı sağlamak için tapınılması gereken bir tanrısal figürdü. Aynı zamanda su kaynaklarının koruyucusu olarak da kabul edilirdi ve suyun bereketi ve yaşamın devamlılığı ile ilişkilendirilirdi.
Urartu kültüründe Bagvarti, çeşitli sembolik temsillerle ifade edilirdi. En yaygın sembolü, iki elinde buğday başakları tutan bir kadın figürüydü. Bu sembol, bereket ve tarımsal bolluğu temsil ettiği düşünülen bir göstergeydi. Ayrıca Bagvarti, bazen bir aslanla ilişkilendirilerek güç ve koruyuculuk sembolü olarak da görülebilirdi.
Sonuç olarak, Bagvarti Urartu Tanrıçası, Urartu Krallığı’nın en önemli tanrıçalarından biridir. Bereket, hasat ve doğurganlık ile ilişkilendirilen Bagvarti, halkın tarıma ve toprakla olan bağını temsil eder. Urartu Krallığı’nın çöküşüyle birlikte tanrıçanın adı unutulmuş olsa da, arkeolojik buluntular sayesinde onun hakkında daha fazla bilgi edinmek mümkün olmuştur. Bagvarti, antik uygarlıkların inanç sistemleri ve kültürleri hakkında araştırma yapmak isteyenler için ilginç bir konudur.
Kaynaklar:
- Salvini, M. (2008). The Urartians. Routledge.
- Burney, C. A. (2004). Urartian Art and Artifacts: A Chronological Study. E.J. Brill.
- Piotrovsky, B. B., & Treister, M. Y. (1998). The Ancient Civilization of Urartu: An Archaeological Adventure. Cowles Book Co.
