Adapa Mitolojisi (Adaba) – Mezopotamya mitolojisinde yaratılmış ilk insandır. Adapa antik bir Sümer kralıdır, Sümer’in krallar listesinde ulusun ilk lideri olarak geçer.
Akadca’da ismi adam, erkek insan anlamına gelir. Âdem ile ilişkilendirilebilir. Yarı faniydi ama ölümsüzlerin kuvvetine sahipti. Evrenin tüm bilgisinin üçte birine sâhip olduğu, bu bilginin ona tanrılar tarafından öğretildiğine inanılırdı. İnsanlığa dili öğretenin Adapa olduğuna inanılır. Öldükten sonra Apkallu’dan (yedi büyük bilge) biri olmuştur.
Sümer krallar listesinde Sümer ulusunun ilk hükümdarıdır ve bazı söylencelerde yaratılmış ilk insandır. Adapa/Adama dönüşümüne uğramış ve Adam/Âdem şeklinde söylenir hale gelmiştir. Evrenin tüm bilgisinin üçte birine sâhip olduğu ve bunun Tanrı tarafından kendisine öğretildiğine inanılır. Sümerlerdeki bu inanışa benzer bir biçimde Hz. Âdem’e eşyanın bilgisinin öğretildiği Kuran-ı Kerim’de de belirtilir. Kral olmanın yanı sıra aynı zamanda Kam (şaman)’dır.
Öyküsü
Anlatılanlara göre Adapa tanrısal soydan gelen bir insandıdr. Balıkçı teknesini devirdiği gerekçesiyle Güney Rüzgârı’nın kanatlarını kırınca tanrıların önünde hesaba çekilmesi gerekir. Onun koruyucu tanrısı, cennetteyken yiyip içmemesi gerektiği konusunda onu uyarır. Bu aslında bir aldatmadır, böylece Adapa’nın ölümsüz olma şansını elinden almıştır. Bu mite göre ise insanların ölümlü oluşu Adapa’nın aklını kullanmamasından kaynaklıdır. Bir gün Adapa’nın önüne ölümsüzlüğü elde etme şansı çıkar, ancak Adapa bunu kullanamaz. Baş tanrının huzuruna çağrılır. Koruyucu tanrısı ona, kendisini öldürek için yiyecek ve içecek verileceğini, onlardan tatmamasını haber verir önceden. Hüküm verileceği gün, öteki tanrılar onu tutarlar ve yumuşayan Baş Tanrı, ölümsüzlük yiyecek ve içeceğini getirtir. Adapa bunları da almak istemez. Tanrı şaşırıp nedenini sorar. Adapa şöyle yanıtlar: “Bir başkası yemeyeceksin, içmeyeceksin, dedi”. Bunun üzerini Adapa’nın yeryüzüne atılması emredilir.
Etimoloji
(Ad/At) kökünden türemiştir. Ad (isim) sözcüğü ve Ata kavramı ile bağlantılıdır. İbranice Adamah şeklinde ifâde edilen biçiminde çamur, balçık, kil gibi anlamlar vardır.
Diğer Yazılarımız:
- Basamum: Arap Mitolojisinde Şifa Tanrısı
- Abezethibou: Gnostik Mitolojinin Karanlık Tanrısı
- Ixtab: Ölümün Kutsal İncisi
- Akhenaton, Yom Kippur ve Yahudi Namazı
- Taht-ı Süleyman ve Hz. Süleyman’ın Cinleri Hapsettiği Yer
